donderdag 23 januari 2014

Grote kap met vernaaid lint

Nu ik de vernaaide linten borduur, ben ik ook
geïnteresseerd in het verhaal achter de vernaaide linten. 
Bij Willy en Berthi las ik al veel over de vernaaide linten zelf.
Ik ging op zoek naar waar het vernaaide lint voor gebruikt werd.
De vernaaide linten zijn onderdeel van de hoofdbedekking
van de volwassen vrouwen op Marken.
Ook wel de "grote kap "genoemd.Volwassen werd je op je 18e jaar.

De "grote kap" bestaat uit 12 losse onderdelen,
die met spelden worden vastgezet.
Als eerste gaat er een witte katoenen muts op, de ondermuts.
Over de ondermuts wordt een kartonnen steunvorm gespeld; de brief.
Hierover komen 2 stroken rode baai, een wollen stof.
Dan komt het vernaaide lint, een "akkeltbandje" (geen idee wat dat is, denk het zwarte randje)
 en een rood lint met een "hoepie".
Een "hoepie" is een hoepeltje, wat zorgt voor het silhouet van de muts.
Hierover gaat de batisten bovenmuts met onderaan een strook kant. 
Batist is doorschijnend, waardoor het vernaaide lint gedeeltelijk zichtbaar is.
 
Onder aan de bovenmuts zit een keelband vastgemaakt met haakjes.
De keelband is soms bewerkt met kruissteek,
 meestal echter met witwerk,stopwerk of sneewerk.
 Deze foto's werden in 1943 in opdracht gemaakt voor het Openluchtmuseum.
Op de foto staat mejuffrouw de Groot uit Marken.

De grote kap werd vroeger met buurvrouwenhulp eenmaal per week "gezet"
en bleef dan een hele week op het hoofd. De mensen sliepen in een
half zittende houding. Later werd de kap zo gemaakt dat ze in het geheel
op en van het hoofd gezet kon worden.

Bij de "grote kap" hoorde een speciale haardracht.
Het haar werd van achteren afgeknipt,
de rest werd tot 2 vlechten gedraaid (pijpekrullen), die
langs de slapen onder de muts  uitkomen.
De ponny werd naar boven gekruld als een luifeltje boven de ogen.
Met suikerwater verstevigd zodat hij recht naar voren staat.

Tot ongeveer 1960 werd deze hoofdbedekking gedragen
en daarna vervangen door de moderne Marker muts.

Bronnen:
- boeken:
 Onze klederdrachten- Constance Nieuwhoff
Het streekdrachtenboek - Nederlands Openluchtmuseum
De handwerken op het eiland marken- Maria van Hemert
- foto's :
www.geheugenvannederland.nl




6 opmerkingen:

  1. Prachtig!
    Al moet ik mij niet voorstellen om mijn achterhoofd zo relatief kaal te moeten scheren...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Dank je wel voor de duidelijke uitleg, mooi!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat is het eigenlijk jammer dat de vernaaide linten niet goed zichtbaar waren, ze zijn zo prachtig.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Leuk dat je op mijn weblog een reactie hebt achter gelaten.
    Mooi hè dat Marker borduren. Ik heb jaren geleden een Markerlap gemaakt en ook de vernaaide linten staan op mijn lijstje van borduurtjes die ik heel graag nog wil maken.... Fijne zondag, warme groet, Noor

    BeantwoordenVerwijderen
  5. mooi logje !!

    Ook hier al mijn Marker info weer tevoorschijn gehaald na Breda !!;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Wat een fantastische uitleg, heb in Breda nog patronen ervan gekocht!

    BeantwoordenVerwijderen